|
ҚР Премьер-министрі Асқар Маминнің төрағалығымен өткен Үкіметтің селекторлық отырысында Ұлттық экономика министрі Р. Дәленов 2020-2024 жылдарға арналған әлеуметтік-экономикалық даму болжамы шеңберінде 2020 жылға арналған макро көрсеткіштердің болжамын және Мемлекет басшысының кепілдендірілген трансфертті түзету жөніндегі Жарлығының жобасын нақтылау туралы баяндады. Оның айтуынша, болжамды нақтылаудың негізгі факторлары тұрақты емес сыртқы экономикалық жағдай, жаһандық рецессия және коронавирусты таратпау бойынша қорғау шаралары аясында іскерлік белсенділіктің баяулауы болып табылады. "Жыл басынан бері мұнай бағасы 65,7% - ға, металдарға орташа 15,6% - ға төмендеді, әлемдік биржалық индекстер орта есеппен 20,9% - ға төмендеді. Ағымдағы жылдың 1 сәуіріндегі жағдай бойынша мұнай бағасы барреліне 22 долларға дейін төмендеді", — деп хабарлады Ұлттық экономика министрі. Осыны ескере отырып, ағымдағы жылдың сәуір-желтоқсан айларында мұнайдың орташа бағасы барреліне 20 $ деңгейінде белгіленді. Доллар бағамы 440 теңге деңгейінде және жылдық инфляция 9-11% аралығында алынады. Төмен баға аясында мұнай өндіру бойынша болжам 4 млн тоннаға, яғни 86 млн тоннаға дейін төмендеді. Бұл тау-кен өнеркәсібі өндірісінің төмендеуіне әкеледі. Сонымен қатар, өңдеу өнеркәсібінде, ауыл шаруашылығында, құрылыста және қызмет көрсету секторында, оның ішінде сауда саласында бұрын мақұлданған өсу қарқынымен салыстырғанда төмендеу күтілуде. "Экспорт $16,3 млрд-қа $35,1 млрд-қа дейін төмендейді. Номиналды ЖІӨ 69,7 трлн теңге көлемінде бағаланады, бұл мақұлданған болжамнан 4,8 трлн теңгеге төмен", — деді Р. Дәленов. Түзетілген макроэкономикалық болжам негізінде 2020 жылға арналған республикалық бюджет параметрлерінің болжамы нақтыланды. Республикалық бюджеттің кірістері трансферттер есебінсіз 2020 жылы 6 414,1 млрд теңге көлемінде бағаланады, бұл бекітілген жоспардан 1 672,3 млрд теңгеге аз. Ұлттық экономика министрі атап өткендей, негізгі төмендеу ҚҚС, шикі мұнай мен табиғи ресурстарды пайдаланғаны үшін түсетін түсімдер бойынша күтілуде. Бюджеттің кіріс бөлігінде Мемлекет басшысының тапсырмасын іске асыруда қабылданған салықтық ынталандыру және жеңілдіктер бойынша барлық шаралар ескерілді. Ірі сауда объектілері, сауда-ойын-сауық орталықтары, кинозалдар, театрлар, көрмелер және қоғамдық тамақтану объектілері, қонақ үй, хостелдер және туристік қызмет бойынша жыл соңына дейін мүлік салығы бойынша босату белгіленді. "Салық салудың жалпы белгіленген тәртібінде жұмыс істейтін жеке кәсіпкерлер жыл соңына дейін жеке табыс салығынан босатылды", - деді Р. Дәленов. Агроөнеркәсіп кешенін қолдау мақсатында ауыл шаруашылығы өнімдерін өндірушілер жыл соңына дейін ауыл шаруашылығы мақсатындағы жерлер бойынша жер салығын төлемейді. Сондай-ақ жыл соңына дейін АӨК биологиялық активтерінің импорты ҚҚС-дан босатылады. Сонымен қатар әлеуметтік маңызы бар азық-түлік тауарлары үшін ҚҚС ставкасы 30 наурыздан 1 қазанға дейін 12% - дан 8% - ға дейін төмендетілді. Ұлттық экономика министрі атап өткендей, шағын және орта бизнесті ағымдағы жылдың 1 қазанына дейін салық және әлеуметтік төлемдерден еңбекке ақы төлеу қорынан 6 айға босату көзделіп отыр. (жеке табыс салығы, Әлеуметтік салық, міндетті зейнетақы жарналары, міндетті медициналық сақтандыруға жарналар мен аударымдар және әлеуметтік аударымдар). Бұл шара туристік қызмет, қоғамдық тамақтану, қонақ үй бизнесі салаларын, ірі сауда объектілерін, СОО, кинозалдар, театрларды, көрмелер мен дене шынықтыру-сауықтыру және спорт ғимараттарын, Тамақ өнімдері мен дәріханаларды, көлік қызметтерін, консультациялық қызметтер мен ақпараттық технологияларды өткізуді қоспағанда, сауда субъектілерін қамтиды. Салықтық әкімшілендіру бөлігінде 2020 жылдың 1 маусымына дейін ШОБ субъектілері үшін барлық салықтар мен бюджетке төленетін міндетті төлемдерді және әлеуметтік жарналарды (ЖТС, әлеуметтік салық, қызметкер үшін әлеуметтік және медициналық сақтандыру) төлеуді кейінге қалдыру енгізілді. Бұдан басқа, төтенше жағдай қолданылған кезеңде салықтық тексерулер және салық, кеден және әлеуметтік төлемдер бойынша берешекті мәжбүрлеп өндіріп алу тоқтатылды. Жалпы, жоғарыда көрсетілген барлық шаралар 700 мың салық төлеушіні қамтиды. Р. Дәленов сондай-ақ бюджет кірістері бойынша күтілетін жете түспеуді жабу және дағдарысқа қарсы шаралар пакетін қаржыландыру үшін 2020 жылы Ұлттық қордан кепілдендірілген трансферт мөлшерін 2 070 млрд теңгеге 4 770 млрд теңгеге дейін арттыру ұсынылғанын атап өтті. Жалпы республикалық бюджеттің шығыстары 14 270,7 млрд теңге көлемінде болжанып, бекітілген көлемге қатысты 1 356,4 млрд теңгеге ұлғаюда. Тапшылық 840,7 млрд теңгеге ұлғаюмен ЖІӨ-ге 3,5% деңгейінде жоспарлануда. Мұнай емес тапшылық деңгейі ЖІӨ-ге 10,8% - ды құрайды. |